225-jarige Sociëteit springlevend

GRAVE – 5 augustus 2013.
Ik praat met voorzitter Jan Timmermans en penningmeester Wim Tijssen van de Sociëteit Tot Nut ende Vermaeck. Op de dag af 225 jaar geleden opgericht. In een tijd waarin Prinsgezinden en Patriotten elkaar naar het leven stonden. Een stokoude vereniging die zich heeft aangepast aan deze tijd, en draait als een tierelier.

Voor Wim Tijssen ligt de scheidslijn tussen de oude en de nieuwe Soos, zoals de vereniging in de volksmond genoemd wordt, in 1988. Een groep leden splitste zich af en ging verder onder de naam Initiatief ’88. Een verschil van inzicht over de inhoud van het jaarprogramma was hiervan de oorzaak. De belangstelling voor de Soos was in die jaren flink achteruit gegaan. Men telde nog 120 leden, waarvan velen niet of nauwelijks aan de evenementen deelnamen. Joop Ekstijn, Jan Grotenhuis en Wim Tijssen konden dit niet langer aanzien en staken de koppen bij elkaar. Eén ding wisten ze zeker. Er moest een nieuwe weg worden ingeslagen. Een weg die paste in de veranderende maatschappij. Wim Tijssen: “We hadden het op dat moment financieel niet breed. Al pratend en denkend hebben we allerlei vernieuwingen ingevoerd. We hebben ook naar het gebouw gekeken. Het zag er eigenlijk niet meer uit.”

Programma
Jan Timmermans: “We zijn meer de weg van sociale activiteiten ingeslagen. Biljarten, bridgen, fotoclub en computerhoek. Met vaste avonden, zodat er duidelijkheid ontstond. En er zijn competities gekomen. Schema’s voor het biljarten en bridgen hangen op het prikbord, naast uitslagen en standen. We hebben afspraken kunnen maken met Biblioplus. En zo kregen we heel wat bekende namen in de Soos. Namen die de mensen aanspraken. Ivo de Wijs, Kees van Kooten, Nelleke Noordervliet, Antoine Bodar, Geert Mak.” Wim vult aan: “Vergeet je neef niet. Minister van Buitenlandse Zaken Frans Timmermans hebben we hier ook gehad. Familiebanden kunnen soms nuttig zijn.”
Het ledental steeg evenredig met de kwaliteit van de activiteiten. Zo ook de gezelligheid. Wim: “De mensen komen voor hun potje biljarten, maar blijven gezellig napraten. De contacten spelen een steeds grotere rol.”

Samen
Op dit moment heeft Tot Nut ende Vermaeck zo’n driehonderd leden. Daarvan hebben er 90 zich ingeschreven voor bridgen, 70 liefhebbers voor biljarten, 50 enthousiastelingen voor de fotoclub en een wisselend aantal voor de pc-hoek. Op de vrije inloopmiddag op vrijdag komen gemiddeld 60 leden. Ook mensen die wel iets meer over de Soos willen weten, of een lidmaatschap overwegen, komen vooral op die vrijdagmiddag. Trouwens, je mag vier keer op proef komen, en dan pas beslissen. Het ballotagegebeuren is, na de ommekeer in 1988, afgeschaft. Jan: “Het samen-gevoel is inderdaad heel groot. De hele binnenkant van het gebouw is door vrijwilligers van de Soos opgeknapt. Samen. Het ziet er schitterend uit.” Een rondleiding kan niet anders dan zijn woorden bevestigen. De kleuren zijn zacht en op elkaar afgestemd. De muren zien er geweldig uit, met vele historische foto’s en tekeningen.

Ondanks het feit dat de gemiddelde leeftijd van de leden rond de zeventig ligt, is er een beamer, staan er (goed opgeborgen) computers. Bij het binnengaan van de splinternieuwe toiletten gaan de lichten automatisch aan. Er is een prachtige serre gebouwd door de leden. Die heeft een multifunctionele betekenis. Bestuurskamer, kleedkamer voor de artiesten, vergaderruimte voor commissies, en noem maar op. Geen wonder dat mensen hier graag komen om even te babbelen, een kopje koffie of een biertje te drinken, of om wat troost te vinden. Dat laatste hoorde ik zelf van een Sooslid, die zijn vrouw had verloren. Na de begrafenis was hij naar de Soos gegaan. Het had hem die middag en nog vele daarna enorm geholpen. Wim: “Ik ga me er niet voor op de borst kloppen. Zoiets ontstaat gewoon. We merken ook het gevoel van vriendschap en gehechtheid. Van de zin om mee te helpen als er iets gevraagd wordt. Ieder naar zijn of haar kunnen. Schoonmaken? Vrijwilligers zijn meteen bereid om het gebouw grondig schoon te maken. De lol die mensen samen hebben. De ernst als er weer een carambole moet gemaakt, de rust bij het bridgen.”

Feestjaar
Het 225-jarig bestaan wordt niet op één dag gevierd. De activiteitencommissie heeft een jaarprogramma gemaakt, met telkens wat aandacht voor het jubileum. De Harmonie Stad Grave heeft al een concert gegeven. Er is aandacht geschonken aan het verschijnen van de Canon van Grave. Verder in het jaar komen de Maessanghers nog met een optreden, is er een jazz-optreden van de Charleston Jazzband. Er komt weer een literaire activiteit, samen met Biblioplus. Op 14 december is er een verrassingsavond. Overigens is het programma flexibel. Als de commissie plotseling iemand voor een lezing of optreden kan strikken, staat het zo op de agenda. Wim Tijssen: “We hebben nu driehonderd leden. Dat is veel, en maakt dat we financieel zeer gezond zijn. Maar, we hebben ook de ruimte. Bijna hadden we kunnen zorgen voor het multifunctioneel centrum van Grave. Met een verbinding naar de bibliotheek. Op het laatste moment koos de raad voor een centrum in het nieuwe Catharinahof. We hebben dus de ruimte, waarmee ik maar wil zeggen dat er best nog wat nieuwe leden bij mogen komen. En, het is al gezegd, wie twijfelt stapt gewoon binnen en kan van de sfeer proeven.

De historici die over 225 jaar de Sociëteit Tot Nut ende Vermaeck zullen beschrijven, kunnen dan in ieder geval de periode tussen 1988 en 2013 aanduiden als een succestijd voor de Soos. Waarin op maandagmiddag foto’s en maandagavond biljartballen centraal stonden. Op woensdagmiddag de speelkaarten boven tafel kwamen en op vrijdagmiddag naast de moderne mediahoek, de week nog eens uitgebreid besproken werd. Maar vooral een tijd waarin de leden van de Soos er voor elkaar waren. In vreugde en tegenspoed.

Freddy Klooté